هاشم ولی پور مطلق، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان جنوبی، با اشاره به اینکه میزان اشتغال خراسان جنوبی در بخش کشاورزی 35 درصد استان است تصریح کرد: خراسان جنوبي یکی از خشکترین استانها و کمبود آب همواره یکی از مهمترین موانع در روند توسعه کشاورزی آن به شمار میرود که خشکسالی 1680 آبادي استان را خالی کرده است.
وی ادامه داد: در این زمینه، در طول زمانهای متمادی کشاورزان در قالب دانش بومی خود روشهای متعددی را برای مقابله با پدیده خشکسالی و پیامدهای ناشی از آن ابداع و توسعه دادهاند.
ولی پور اظهارکرد: با توجه به اهمیت این روشها به عنوان ابزاری مهم در مدیریت منابع آب در مناطق مختلف روستایی، در این زمینه لازم است تا دانش بومی کشاورزان برای مقابله اثربخشتر با خشکسالی مورد توجه جدی قرار گیرد.
وی تصریح کرد: کشاورزان در قالب دانش بومی خود از روشهای سنتی متعددی برای مقابله با خشکسالی و پیامدهای گسترده ناشی از آن استفاده میکنند که برخی از مهمترین آنها شامل؛ ایجاد استخرهای ذخیره آب، اندود کردن جویها و نهرها با خاک رس، حذف ریشههای سطحی، هرس شدید درختان در مواقع خشکسالی، مالهزنی و دیسک زدن خاک پس از آبیاری، استفاده از کاه و کلش در موقع آبیاری، کاشت عمقی بذر گندم و پنبه، کشت محصولات و ارقام مقاوم به کم آبی، پیشبینی هوا از طریق روش های سنتی، کشت محصولات زودرس، استفاده از روشهای زراعی کم شخم، کشت همزمان محصولات و کشت ردیفی است.
ولی پور مطلق با اشاره به اینکه امروزه بشر در جریان رویه شتاب توسعه براي تامين آب مورد نياز با مسائل و مشكلاتی مواجه است، تصریح کرد: این در حالی است که محيط زيست و اكوسيستم هاي مبتني بر منابع آب با وقوع خشكسالي هاي متعدد و برداشت بي رويه از ذخاير آبي بالاخص در اقلیمهای خشک و نیمه خشک با شرایط بحرانی تری روبرو هستند .
وی اظهارکرد: محدوديت منابع آبي، رشد سريع جمعيت و نياز به توليد مواد غذايي بيشتر در این مناطق سبب شده كه بخش كشاورزي نسبت به ساير بخشهاي مصرف كننده آب تقاضاي بيشتري براي مصرف داشته باشد.
رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه مهمترين چالش بخش كشاورزي در شرايط كنوني چگونگی توليد بيشتر غذا از آب كمتر است، یادآور شد: کاهش عملکرد و تولیدات کشاورزی از جمله پیامدهای خشکسالی در استان است که با وجود همه این شرایط، کشاورزان به سمتی هدایت شدهاند که به ماندگاری این بخش در زمان خشکسالی منجر شد.
ولی پور مطلق ادامه داد: در این راستا در بحث خشکسالی به سمت محصولات مزیتداری رفتیم که با شرایط کمآبی سازگاری دارد.
وی افزود: بروز شرايط جوي خاص از جمله گرد و خاك، كاهش نزولات آسماني، كاهش توليدات كشاورزي و دامي و خشك شدن بيش از 50 درصد قنوات موجب شده روستاييان و كشاورزان با شرايط سختي حتي از لحاظ رواني مواجه شوند.
رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تصریح کرد: یکی از استراتژیهای اصلی در مناطق روستایی حرکت به سمت صنایع و کسب و کارهای وابسته به کشاورزی و غیرکشاورزی است.
وی با بیان اینکه این گونه کسب و کارها در چند حوزه اساسی مانند؛ صنایع تبدیلی و خدماتی است، تصریح کرد: صنایع تبدیلی که مهمترین زمینههای کمک به توسعه کشاورزی، توسعه روستایی و اشتغال زایی در روستاها است و با رونق این صنایع، فرآوری محصولات کشاورزی و دامی روستا و تبدیل آنها به کالاهای با ارزشتری امکانپذیر میشود.
رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: کارگاههای زود بازده نیاز کمتری به تسهیلات دارند و با توجه به توانمندی کشاورزان در کوتاه مدت میتواند به بهرهبرداری رسیده و اثراتش در توسعه کشاورزی تأثیرگذار باشد.
ولی پور مطلق بهترین راه برای مهار تبعات خشکسالی مدیریت عالمانه منابع آب موجود است، تصریح کرد: خشکسالیها اثرات و تبعات بلند مدتی شامل؛ اثرات متقابل اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت، فقر، قحطی و کشاورزی از جمله کمبود غذا. کمبود آب که یک معضل اساسی است با رشد تقاضا به علت رشد جمعیت از جمله رشد شهرنشینی بر اثر سوء مدیریت و عوامل انسانی شدت بیشتری گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: راههای مقابله با کمآبی در بخش کشاورزی استفاده از روشهاي نوين آبياري (تحت فشار و كم فشار) است.