به گزارش تابناک از قزوین، چندی پیش اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور با بالگرد به قزوین سفر کرد تا چنانکه استانداری اعلام کرده بود، از کانون بحران مناطق بیابانی استان از نزدیک بازدید کند؛ چه استاندار معتقد است مدیریت کانون بحران بیابانی به ویژه درجنوب آبیک حمایت ملی را می طلبد و این را فروردین ماه امسال هم در بازدید از این منطقه گفته بود.
سیاوش شمسی پور، مدیرکل حفاظت محیط زیست قزوین نیز همان ایام به مناسبت روز زمین پاک در مصاحبه ای پدیده گرد و غبار را در کنار پسماندها یکی از دو تهدید مهم محیط زیستی این استان دانسته و بیان کرده بود: دشت جنوبی قزوین به عنوان کانون اصلی ریزگردهای این استان در حال بیابانی شدن است.
جالب است این کارشناس و مسئول محیط زیستی، علاوه بر برداشت بی رویه از منابع آب و رعایت نشدن حقابه محیط زیستی عاملی به نام شتر را از دلایل این تهدید عنوان و بیان کرده بود: از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه با وجود یک هزار و ۵۰۰ نفر شتر و چرای آنها به بیابانی شدن کانون اصلی ریزگردهای استان کمک می کند.
مدتی پس از آن مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین از ممنوعیت چرای یک هزار و ۲۰۰ نفر شتر در استان طی سال گذشته خبر داده و گفته بود: قزوین جای مناسبی برای چرای شتر نیست.
اکبر اسداللهی با اشاره به ورود شترهایی از قم، البرز و مرکزی به قزوین اضافه کرده بود: چرای شترها در بویین زهرا و آبیک تهدید محیط زیستی برای این استان است.
به گفته وی قرار شده بود شترهای استان های همجوار پس از جمع آوری در یک مکان مشخص، به استان های خود بازگردانده شوند و از ورود دوباره شترها به استان جلوگیری شود.
همکاری تا اخراج کامل شترها
اینک مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین در این مورد به خبرنگار مهر می گوید: گرچه در حال حاضر تعداد شترها در این استان به علت برخوردهای قانونی کاهش پیدا کرده است، همین تعداد کم نیز باید از منطقه خارج شود.
وی اضافه می کند: روند تغییرات در وضعیت پوشش گیاهی بخش های وسیعی از زمین های استان، فرونشست بخشی از دشت، رها شدن زمین های کشاورزی بر اثر کم آبی، برداشت های بی رویه از منابع آبی زیرزمینی و همچنین خشکسالی های پی در پی، وقوع پدیده گرد و غبار شدید به ویژه در فصل دوم سال علائم نگران کننده ای از روند بیابان زایی در استان قزوین است.
وی بخش هایی از اراضی واقع در شمال شرق و غرب شهرستان بوئین زهرا و جنوب شهرستان آبیک را به دلیل فقر پوشش گیاهی بیشتر در معرض بیابانی شدن می داند و می افزاید: بی شک یکی از دلایل تشدید روند بیابانی شدن چرای بی رویه دام به ویژه دام سنگین نظیر شتر است که در سال های اخیر، ورود دام به مناطق حساس و در معرض بیابانی شدن این روند را تشدید کرده؛ در حالی که هیچ مجوزی برای چرای دام سنگین در این مناطق صادر نشده است.
مدیرکل منابع طبیعی قزوین در خصوص راه های مقابله با آن بیان می کند: باید ورود دام سنگین در تمام طول سال به مناطق حساس ممنوع شود و هیچ گونه دامی در این مناطق اجازه چرا نداشته باشد.
اسداللهی ادامه می دهد: این دام ها باید در هر شرایطی اخراج شوند و حتی در مورد دام سبک هم باید دوره قید شده در پروانه رعایت شود.
وی اقدامات صورت گرفته برای مقابله با این شترها را مورد توجه قرار می دهد و عنوان می کند: طی امسال و سال گذشته با تشکیل پرونده برای متخلفان چرای شترها، با آنان برخورد قانونی صورت گرفته است؛ به طوری که قضات شهرستان های آبیک و بوئین زهرا با علم به خطرهای چرای شترها برای منطقه و استان، همکاری خوبی برای برخورد با متخلفان داشتند و این گونه اقدامات باید تا اخراج کامل دام های غیرمجاز ادامه یابد.
شترهای قزوین کمتر از ۸ نفر بوده است
مظفری، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین هم تعداد این شترها را بیش از ۵۰۰ نفر عنوان می کند و به مهر می گوید: میزان بهره برداری از اکوسیستم باید مبتنی بر توان اکولوژیکی آن باشد؛ حال آنکه محدوده ای که این شترها در آن چرا می کنند، توان لازم را ندارد.
وی می افزاید: در حال حاضر این منطقه آورده های قدیم خود را از منابع آبی ندارد و عواملی چون تغییر الگوی بارش، موجب شکنندگی منطقه شده که شترها نیز در این میان اثرگذار بوده و چرای آنها به روند از بین رفتن اندک پوشش گیاهی باقی مانده کمک کرده است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین با تاکید بر اهمیت تهدید بیابانی شدن منطقه ادامه می دهد: از دست دادن پوشش گیاهی موجب فرسایش آبی و بادی منطقه و در نتیجه وقوع و تشدید پدیده گرد و غبار می شود از این رو، جلوگیری از چرای شترها می تواند مانع تداوم روند بیابانی شدن، وقوع گرد و عبار و تبعات آن شود.
مظفری بیان می کند: در گذشته شاید تنها هفت یا هشت نفر شتر در قزوین وجود داشته و بعدها از استان های دیگر وارد قزوین شده است.
وی با بیان اینکه معرفی گونه جانوری متعلق به یک منطقه به منطقه دیگر نادرست است، اضافه می کند: از آنجا که شتر، متعلق به مناطق کویری و یک گونه معرفی شده به قزوین است، برای حفاظت از محیط زیست قزوین از یک سو و حفظ زندگی این حیوانات از سوی دیگر، اصل بر این است که آنها به زیستگاه اصلی خود برگردانده شوند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین بیان می کند: به منظور کاهش تبعات چرای شترها در استان قزوین پیگیری های انجام شده در حوزه ادارات کل حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی قزوین برای بازگردانی شترها به زیستگاه اصلی آنها ادامه می یابد تا شکنندگی منطقه ترمیم شود.
مظفری عنوان می کند: چنانچه مدیریت درست و حفاظت مناسب از منطقه صورت گیرد، منطقه یاد شده می تواند خود را ترمیم و احیا کند که مدت زمان لازم برای ترمیم آن به تامین حقابه محیط زیستی، مدیریت مسئولان و اجرای برنامه های جلوگیری از بیابان زدایی بستگی دارد و به تازگی اداره کل مدیریت بحران استانداری نیز وارد عمل شده است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آبیک هم چند ماه پیش در گفتگویی، با اشاره به ممنوعیت تعلیف و چرای شترها در پی ابطال پروانه تعلیف شتر در اراضی شور و دشت جنوب این شهرستان و شهرستان بویین زهرا بیان کرده بود: با توجه به اینکه شترها به سمت دشت بویین زهرا روانه می شوند، باید مراجع قضایی در آن شهرستان برای خروج شترها از آبیک همراهی کنند.
حمیدرضا رضانژاد این را هم گفته بود که اگر شتری در این شهرستان دیده شود، به کشتارگاه انتقال می یابد؛ چرا که سلامت مردم قابل معامله با سودجویان دامدارنما نیست.
هر که رود خانه خود
در شرایطی که پدیده ریزگردها و گرد و غبار به یکی از معضلات منطقه و ایران تبدیل شده و سلامت مردم بخش های مختلف را تهدید می کند، جا دارد از هر آنچه موجب تشدید و تسریع وقوع این پدیده می شود، جلوگیری به عمل آید؛ حتی اگر شترها باشند.
به نظر می رسد میهمانی برای سفینه صحرا تمام شده باشد.