منصور غلامی پیش از ظهر امروز در دومین کنگره بین‌المللی جندی‌شاپور باستان در سالن اجتماعات دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول اظهار کرد: جندی‌شاپور باستان، برگ زرینی در تاریخ پرافتخار و متمدن ایرانی است.
به گزارش"تابناک" وی افزود: هیچ تمدنی شکل نمی‌گیرد مگر اینکه مبتنی بر دانایی و حکومت دانایان بوده باشد. نگاهی به تاریخ گذشته جهان نشان می‌دهد که هر جا تمدنی رخ داده کنارش مراکز علمی بوده است.
وزیر علوم، فناوری و تحقیقات تصریح کرد: بسیاری از اندیشمندان آن زمان از مکان‌های دور و نزدیک با حضور در جندی‌شاپور باستان گردهم می‌آمدند و شاگرد پروری و تحقیق می‌کردند و نتایج را در اختیار جامعه قرار می‌دادند.
غلامی ادامه داد: جندی‌شاپور باستان که این کنگره به مناسبت ذکر و ثبت آن به عنوان یک پدیده تاریخی بزرگ در یونسکو برگزارشده، نشان می‌دهد که ایرانیان در زمان‌های بسیار دور در کنار شهر و زندگی‌های خود، دارای مراکز علمی بوده‌اند.
وی ادامه داد: جندی‌شاپور باستان در زمانی یک مرکز و یک پایگاه جهانی بوده که بسیاری از کشورهایی که امروزه ادعای برتری علم و دانش دارند، وجود نداشته و هیچ اثری از آنها نبوده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری عنوان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در زمان ورود اسلام به ایران همچنان جندی‌شاپور به فعالیت خود ادامه داده که این نشان می‌دهد اسلام مبتنی بر آموزه‌های خود به دنبال حفظ مزایا و ارزش‌های جامعه قبلی بوده به گونه‌ای که در قرون دو تا هشت هجری نیز همچنان در این منطقه شکوفایی علمی وجود داشته است.
غلامی با اشاره به تحریم‌ها و محدودیت‌های کنونی در کشور گفت: کسانی که ملت اصیل و با فرهنگ ایران را تحت فشارهای مختلف قرار می‌دهند باید بدانند این مردم و این سرزمین قرن‌های زیادی شاهد این محدودیت‌ها بوده اما همچنان با اتکا به گذشته پر از افتخار خود و توانایی‌های موجود پیشرفت خواهند کرد و افتخارات خود را همچون همیشه به عنوان افتخارات جامعه بشری عنوان خواهند کرد.
وی در ادامه گفت: بر اساس ارزیابی نهادهای بین‌المللی کشور ایران در طول ۴۰ سال اخیر، به رغم تمامی فشارها و محدودیت‌ها در حوزه علم و فناوری تلاش‌های بی‌وقفه داشته و بر اساس آمار جدید در رتبه ۱۵ جهان از نظر تولید علم قرار دارد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: این رتبه نشان می‌دهد که دانشمندان، اساتید و دانشجویان ما با استعدادهای خدادادی و پیشینه تاریخی درخشان، خود را وقف علم کرده و دستاوردهایشان در علوم جدید و قدیم مایه مباهات است.
غلامی با بیان اینکه هر کاری که در ایران اسلامی انجام می‌شود برای صلاح بشراست، گفت: دشمن نمی‌تواند با هیچ بهانه‌ای مانع پیشرفت جوانان، دانشجویان و دانشمندان ما در حوزه علم و تولید شود و وزارت علوم نیز با تمام توان پشتیبان و حامی اهالی علم به ویژه جوانان خواهد بود.
به گزارش مهر، دومین کنگره بین‌المللی جندی‌شاپور باستان این بار باهدف و ویژگی ایجاد گستره بین‌المللی و اطلاع‌رسانی بین‌المللی آغاز شده است.
این کنگره متعاقب اقدامات انجام‌شده در نخستین کنگره جندی‌شاپور باستان است که در اسفندماه سال ۹۵ به مدت دو روز با حضور وزیر علوم، علی‌اکبر ولایتی و جمعی دیگری از مسئولان کشوری و مهمانان خارجی در دزفول برگزار شده بود.
با اقدامات انجام‌شده و پس از ارسال مستندات و مدارک در نوامبر ۲۰۱۷ سازمان جهانی یونسکو فعالیت جندی‌شاپور باستان به عنوان اولین دانشگاه جهان به قدمت ۱۷۵۰ سال را تأیید کرد درحالی‌که تا پیش از این تقویم آموزش عالی جهان کمتر از یک هزار سال بود.
به روایت مورخان داخلی و خارجی بالغ بر ۴۰۰ هزار جلد کتاب در کتابخانه دانشگاه جندی‌شاپور باستان وجود داشته و بر اساس مستندات در کتاب‌ها و مقالات بین‌المللی، اولین نظام‌نامه آموزشی در حوزه دانشگاهی و نخستین بیمارستان جهان در جندی‌شاپور باستان بوده، ضمن اینکه نظام آموزشی بالینی پزشکی که امروزه شاهد آن هستیم نیز برگرفته از نظام پزشکی در جندی‌شاپور باستان است.
حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در این افتتاحیه اظهار کرد: هر دو سال یک‌بار یونسکو از ما انتظار دارد دو نفر را که دارای سابقه‌ای به اندازه یکی از مضارب 50 ساله هستند، را به آنها معرفی کنیم. وقتی تاریخ ایران را بررسی می‌کنیم برای انتخاب در این زمینه دچار مشکل می‌شویم، چرا که با تعداد زیادی از افراد و دانشمندان در این زمینه مواجه هستیم.
وی افزود: با تلاش زیاد توانستیم جندی‌شاپور و شیخ شهاب‌الدین سهرودی را در فهرست مشاهیر و تجلیل‌ها ثبت کنیم. امسال نیز این کار را دنبال خواهیم کرد. کشورهای همسایه طرحی را به یونسکو بردند که این مضرب 50 به 25 تبدیل شود، چرا که پیدا کردن چنین افرادی برای آنها مشکل بود.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: امروز که 1750اُمین سال جندی‌شاپور است، سرزمین ما باید به خود ببالد. 1750 یعنی 500 سال پیش از دانشگاهی که رابرت سوربن در پاریس تاسیس کرد، این دانشگاه وجود داشته و دارای عظمت و حتی بورس بوده است. این دانشگاه نماد حکمت و خرد ایرانی است. در کنار این حکمت و خرد، آزادی در علم، دانش و تحقیقات در اینجا وجود داشته است.
ایوبی ادامه داد: به طوری که دانشمندانی که در روم و سایر کشورها از دست کلیسا فرار می‌کردند، به اینجا می‌آمدند و فعالیت علمی انجام می‌دادند. این دانشگاه نماد گفت‌وگو و فرهنگ آزادی در ایران است.
وی خاطرنشان‌کرد: مساله اخلاق در علم موضوع مهمی است؛ در جهان امروز، ما علم و فناوری داریم اما از اخلاق فاصله گرفته‌ایم. اما پزشکان ما در جندی‌شاپور در آن زمان منشور اخلاقی داشتند و باید در کنار پزشکی، الهیات و اخلاق نیز می‌خواندند. اسرار پزشکی را محفوظ نگه می‌داشتند و بینوایان را درمان می‌کردند.
در ادامه محمدحسن طالبیان اظهار کرد: جندی‌شاپور دارای یک هرم مستطیل شکل به اضلاع 2.5 در 3.5 کیلومتر است. این نقشه را در مدیترانه به سیستم هیپودامی می‌شناسند. اکثر متون تاریخی نیز جندی‌شاپور را به عنوان یکی از چهار شهر مهم دوره ساسانی و اسلام مطرح می‌کنند.
وی افزود: این شهر هم در عصر ساسانی و هم در دوره‌های اسلامی یکی از کانونهای مهم سیاسی بوده است. و در سال 1963 هیاتی در اینجا فعالیت کردند که براساس تمام کارهای انجام شده می‌توان گفت، مطالعه جدی و شایسته‌ای نسبت به جندی‌شاپور صورت نگرفته است و ما نیازمند اطلاعات دقیقی از عناصر کالبدی شهر، چگونگی ساخت، کارکرد، اهمیت بناهای تاریخی و ... را داریم.
معاون سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری گفت: به دلیل محدودیتی که در مالکیت سرزمین‌های منطقه وجود دارد به کمک دستگاه‌های مربوطه نیاز داریم که فاز به فاز بتوانیم بخش‌هایی از محوطه را آزاد کنیم تا اطلاعات بیشتری در زمینه جندی‌شاپور به دست بیاوریم. بعد از برگزاری نخستین کنگره، یک کاووش اولیه صورت گرفت اما نیازمند این هستیم که در لایه‌های پایین‌تر کاووش‌هایی انجام دهیم تا بقایای شهر باستانی را به دست آوریم.
طالبیان خاطر نشان کرد: اگر می‌خواهیم تحولات دور نخستین اسلام و در واقع دوره انتقال از ساسانی به اسلامی را پیدا کنیم باید چند نقطه را بررسی کنیم. از سال 338 تا 372 هجری قمری، جندی‌شاپور تکامل پیدا کرد و به یکی از هفت شهر مهم تبدیل شد. سفالین‌های به دست آمده نیز نشان می‌دهد این شهر در صدر اسلام با شهرها و کشورهای مختلفی از جمله سیراف و چین داد و ستد فراوان داشته است.
وی گفت: در خصوص اهمیت خوزستان می‌توان به شهرهای شوش و شوشتر اشاره کرد که هر سه ثبت جهانی شده‌اند. اگر به جندی شاپور توجه ویژه‌ای شود، این شهر می‌تواند در فهرست موقت میراث جهانی ایران قرار گرفته شود. عرصه و حریم این محوطه باستانی باید مشخص شود تا باستان‌شناسان حد و حدود آن را پیدا کنند. همچنین پایگاهی در آنجا آغاز به کار کرده است که باید به صورت رسمی فعالیت کند. برای گاه‌نگاری نیز نمونه‌برداری‌هایی از این منطقه در حال انجام شدن است.
معاون سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری افزود:بسیار مهم است که بتوانیم پیکربندی شهر را پیدا کنیم. ایران تجربه خوبی در این زمینه دارد، چرا که بیش از 120 پایگاه این چنینی در کشور دارد. تلاش می‌کنیم تا آماده‌سازی‌های لازم برای ثبت جهانی پرونده جندی‌شاپور را داشته باشیم. هر اثری که ثبت جهانی شود، حتما در آینده مردم اثرگذار خواهد شد. ما نیز در برنامه‌های سازمان میراث فرهنگی و خوزستان این مساله را در اولویت قرار داده‌ایم.
همچنین عباس پاپی زاده اظهار کرد: در ۱۷۵۰ سال قبل مردمان جندی شاپور دزفول دست به تاسیس اولین مرکز علمی جهان تحت عنوان جندی شاپور می زنند که نشان از درک و نبوغ بالای علمی مردم این منطقه دارد که باعث شگفتی مردمان عصر حاضر است.
وی افزود: یکی از ویژگی های مهم این دانشگاه آن بوده که دانشمندانی از سراسر جهان در حوزه های مختلف علمی و پزشکی، فلسفه، نجوم و ریاضیات، به دور از هر گونه تعصبات و افراط گرایی قومی و نژادی به تحقیق و تولید علم پرداخته اند.
نماینده مردم دزفول در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: شهر دانشگاهی جندی شاپور دزفول اولین اجتماع از دانشمندان جهان بوده که در تاریخ اتفاق افتاده و به گواه مورخان، دانشجویانی از سراسر جهان به جندی شاپور آمده و پس از تحصیل علم، به سرزمین خود بازگشته و به نشر علم پرداخته اند.
پاپی زاده تصریح کرد: نکته مهم اینجاست که اگر نیاکان ما چنین شهامت عظیمی در گسترش مرزهای دانش در جهان داشته اند، اکنون ما نیز باید با دست یافتن به افق ها و مرزهای جدید دانش، پرچم پیشرفت و آبادانی و نشر علم در جهان را به اهتزار درآوریم.
وی خطاب به وزیر علوم عنوان کرد: به نمایندگی از مردم شهرستان دزفول از وزیر علوم می خواهم ضمن فراهم کردن زمینه معرفی این خواستگاه مهم علمی جهان، در تمام کتب تاریخی تحول علم، مبدا علمی جهان و ایران به درستی جندی شاپور دزفول ذکر شود و از نمادهای این دانشگاه بین المللی در طراحی ساختمان ها و نشانه ها و برندهای علمی و مکاتبات وزارت علوم و به خصوص در ساختمان مرکزی وزارت علوم استفاده شود.
حسین سالارآملی قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل اظهار کرد: نگاه من این است که اگر تمدنی شکل گرفته است بر مبنای علم و فناوری بوده است. اگر به تمدن های باستانی ایران توجه کنیم می بینیم که در این تمدن‌ها علم و دانش را در خدمت مردم قرار داده‌اند.
وی افزود: هرجا علم و دانش در اختیار مردم قرار گرفته است، تولید ثروت کرده است. ایجاد و ساخت قنات‌ها در کشور ما مثال خوبی در این زمینه است.
قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل گفت: تمدن‌های ایران گردش دانش را پذیرفته بودند و برای آن مرز ایجاد نکردند. در کتاب تاریخ تمدن ویل دورانت به این موضوع اشاره شده است که در ایران باستان از همه جای دنیا برای تحصیل علم به آنجا می‌آمدند. عیلامیان علم را به وطن محدود نکردند.
سالارآملی افزود: نکته ای که باید به آن توجه شود، نوآوری است. نوآوری قسمت مهمی از تمدن‌ها است. تاکید می‌کنم که اگر علم و فناوری را بین‌المللی کنیم، می توانیم دنیایی راحت تر را برای مردم فراهم کنیم و ایران برای این کار آمادگی دارد.
