تابناک گیلان: درآستانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدرقرار داریم ، مسئله ای که انگیزه نوشتن این مطلب را فراهم آورد تا به علل ناکامی ودلایل عدم موفقیت در مبارزه با مواد مخدر بپردازیم . آنچنان که آگاهیم ایران در همسایگی بزرگترین کشور تولید کننده موادمخدر جهان قرار دارد ، وآنچه که ازاسناد و تحقیقات انجام گرفته بدست می آید حاکیست ، تجارت موادمخدر بعد از قاچاق نفت وسلاح ، سومین تجارت سودآور و درعین حال مرگ آور دنیاست وچون کشور ما در مسیر ترانزیت مواد مخدر به اروپا وسایر کشورهای منطقه قرار گرفته است عامل مهمی در امنیت مرزهای ایران اسلامی به شمار می آید . سازمانهاي بينالمللي فعاليت پليس ايران در اين راستا را تحسينبرانگيز خواندهاند و مدام از موفقيتها شنيدهايم اما سؤال اينجاست كه با اين همه كشفيات و جانفشانيها و تقديرها ، پس چرا به نتيجه دلخواه نرسيدهايم، چگونه است که سن اعتياد پايين آمده و موادمخدر روزبهروز رواج بيشتري پيدا ميكند.
ترديدي نيست كه مافياي قدرتمند موادمخدر با جديت جوانان و نوجوانان این مرز و بوم را هدف گرفته و دستهاي پنهان از هيچ كوششي دريغ نميكنند. اما چگونه براي مبارزه با آن وارد عمل شدهايم؟ تاكنون پيروز میدان اين مبارزه با صدها شهيد و جانباز و تحمل هزينههاي سنگين مالي ما بودهايم يا دستهاي پنهان؟ براي پاسخ به اين سؤال همين بس كه به ياد آوريم تا يكي دو دهه پيش مسئله اعتیاد به ندرت بین دختران ما وجود داشت و اگر هم در خانوادهاي مردي معتادآن هم به موادمخدر سنتی مانند تریاک بود ، انگشتنما ميشد ولي اكنون موادمخدر به مدارس و دانشگاههايمان هم راه پيدا كرده و آن هم از نوع صنعتی مختلف چنان فراگير شده است كه والدين با نگراني آينده فرزندانشان را انتظار ميكشند!!
عامه مردم عملكرد پليس را علت وضع موجود معرفي ميكنند اما كارشناسان و ماموران مبارزه با موادمخدر من جمله حقیر نویسنده این مطلب نیزکه افتخار 20 سال تمام خدمت در این مسیر را دارم و مستقيما بصورت میدانی درگير ماجرا بودیم عدمهماهنگي ميان سازمانها و نهادهاي مسئول درامر مبارزه ، مانند دستگاههاي اطلاع رسانی، آموزشي و فرهنگي و درماني و امثال آن ،که در چهارچوب قانون شرح وظایف هر یک از آنان جداگانه تعریف شده است را علت ناكاميها ميدانند. اگر منصفانه به بحث اين پديده شوم بنگريم ، بايد بپذيريم كه عملكرد پليس بهعنوان يكي از سازمانهاي درگيرکه وظیفه ذاتی در این زمینه دارد ، بسيار جديتر از دستگاههاي ديگر بوده هرچند كه ايده آل نبوده وتا شاخصهای قابل قبول مردم و مسئولین فاصله زیادی وجود دارد . ضمن اینکه در کنار پلیس نقش شناسایی وهمکاری بی بدیل سربازان گمنام امام زمان (عج) درانهدام باندهای بزرگ مواد مخدر را نباید نادیده بگیریم ، اما از طرفی بهنظر ميرسد در وضع قوانين بازدارنده هم دير وارد عمل شدهايم.
بهعنوان مثال : پس از چند سالي كه ماده محرك و روانگردان شيشه خسارات جبرانناپذيري به جامعه وارد آورد و بسياري از دختران و پسران جامعه ما به آن معتاد شدند نهايتا قانوني وضع شد مبنی براینکه با توليدكنندگان و توزيعكنندگان اين ماده خطرناك جديتر برخورد شود. درصورتیکه تا پيش از آن اگر فردي اقدام به راهاندازي لابراتوار توليد شيشه ميكرد و بهعنوان توليدكننده بازداشت ميشد مجازات بسیار کمی در انتظارش بود. دقیقا همين ضعف مجازاتها سبب شد تا عدهاي پس از دستيابي به فرمول تهيه اين ماده خطرناك، اقدام به توليد آن در لابراتوارهاي خانگي كنند تا اينكه بالاخره اين قانون اصلاح شد. وهم اکنون مجازات آن در ردیف مواد مخدر صنعتی قرار گرفته وقاچاقچیان تاوان بسیار سختی را می پردازند ، و خانه يا كارگاهي كه براي توليد يا توزيع آن استفاده شود هم به نفع دولت مصادره خواهد شد .
این واقعيت تلخ را باید بپذیریم که در مجموع، دستگاههايي كه در راستاي مبارزه با موادمخدر وظايف قانوني دارند در انجام مسئوليتهايشان به درستي عمل نكردهاند . در حوزه مقابله با مواد مخدر نیز بحث کمیته های شناسایی اموال که مسئول ضربه زدن به بنیانهای مالی قاچاقچیان مواد مخدربودند تا اندازه نادیده و مورد غفلت قرار گرفت که خود ابزار محکمی بود تا مسئولین محترم قضایی از این طریق اعمال قانون نمایند ، وچندین وچند موارد مشابه که از حوصله این بحث خارج است . و بهدليل همين كمكاريها، بسياري از نوجواناني كه بايد آينده جامعه ما را ميساختند اكنون آلوده شدهاند. اين سرمايههاي كشور علاوه بر اينكه توانايي خود براي حضور مؤثر در جامعه را از دست دادهاند ، با ارتكاب جرايم ديگري مانند سرقت و امثال آن ، خساراتي هم وارد ميكنند. طبق اعلام سازمان کل زندانها : هماكنون بيش از نيمي از فضاي زندانهاي كشور بوسيله زندانياني كه به نوعي جرمشان مستقيم يا غيرمستقيم با موادمخدر ارتباط دارد اشغال شده است.
معنی و مفهوم این آمار این است که ، سرمايههاي ارزشمند اجتماعي مان را از دست دادهايم و هزينههاي هنگفتي كه بايد صرف آباداني و رشد و توسعه وپيشرفت كشورمان ميشد را ، صرف مبارزه با موادمخدر و جرايم مرتبط با آن يا درمان معتادان و نگهداري زندانيان مرتبط با موادمخدر میکنیم .
آيا اين همان چيزي نيست كه دستهاي پنهان انتظارش را ميكشند و برايش برنامهريزي كرده بودند !!؟ آيا اين فرصتي تاریخی براي اسثمار مغزها و استعمار ثروتهاي کلان جامعه ما نيست؟ تهديدكاملا جدي وروشن است ، اما گويا مسئولان وکسانیکه سیاست گذاری این بخش مهم را عهده دار هستند متاسفانه هنوز خيلي آن را جدي نگرفتهاند و گمان ميكنند با عنوان نكردن واقعيتها و اجراي طرحهاي مقطعي و يكجانبه پليسي مشكلي حل ميشود! بايد پذيرفت كه بيتوجهي به برنامه های مربوط به كاهش تقاضا و پيشگيري و ضعفهاي بخش مقابله و مبارزه با این بلای خانمان سوز ، جامعه امروزمان را با تهديدي جدي روبهرو كرده است و پليس هم قطعا به تنهايي قادر به مبارزه با اين معضل نيست.
بايد بپذيريم كه اگر همچنان فقط به مبارزات يكجانبه پليسي دلخوش كنيم و بهطور جدي دست در دست هم وارد صحنه مبارزه نشويم ، و دستگاههای عضو ستاد مبارزه با مواد مخدر به وظایف قانونی خود جامه عمل نپوشانند ، در آيندهاي نه چندان دور بحراني جدي روبهرويمان قد علم خواهد کرد و سايه شوم اعتياد بر سرخانههاي ما سايه می افكند . وذکر این نکته پایانی ضروریست تا همه بدانیم و باور کنیم که ، بيترديد این قصه پرغصه و این دیوشوم اعتياد، زن و مرد ، پیر و جوان ، دختر وپسر ، فرزند فلان ......و فلان..... را نميشند!!!