خبر مازندران ، روایت های متفاوتی در باب رسانه های معترضان بیان شده و از چالش های مهم سیاست خارجی و داخلی است. حاکمیت چنین روایت می کند؛ رسانه های فارسی زبان بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال رسانه های اصلی معترضان است.
اما این روایت ابعاد ماجرا را بخوبی تبیین نمی کند. رسانه معترضان، رسانه های اجتماعی هستند. این رسانه ها تکثرگرا بوده و امکان شنیدن صداهای خاموش جامعه را فراهم می کنند. این رسانه ها هویت ساز هستند و همه نحله های فکری هویت خود را در آنها احیا می کنند. سلبریتی که ۱۳ میلیون فالوئر در اینستاگرام دارد از حیث "تعداد مخاطب" از بسیاری از شبکه های تلویزیونی ایران پیشی گرفته است.
شبکه های تلویزیونی ماهواره ای فارسی زبان همچون بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال، خبرنگار میدانی در ایران ندارند. محور اصلی تهیه و گردآوری و تنظیم اخبار خبرنگاران میدانی هستند که شاهد ماجرا بوده و یا از زبان شاهدان عینی روایت رخداد را به صورت حرفه ای ارایه می کنند. در حالی که این دو شبکه ماهواره ای تحریریه با کادر نشسته دارند.
شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، خوراک اصلی اخبار را از شهروند- خبرنگاران ایرانی دریافت می کنند. حتی این شبکه ها بخشی از نیازهای خود را از چند کانال تلگرامی پر مخاطب( که ادمین آنها الزاما داخل کشور نیست) دریافت می کنند. پایه و اساس فعالیت شبکه های بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال، رسانه های اجتماعی هستند.
شهروند-خبرنگاران نیروهای آموزش دیده و حرفه ای در اطلاع رسانی محسوب نمی شوند،ابزار و تجهیزات پیشرفته خبری در اختیار ندارند.اما مزیت بسیار مهمی دارند و شاهدان عینی رخدادها هستند. شبکه های تلویزیونی فارسی زبان از دو مزیت تجهیزات پیشرفته تولید و پخش و نیروی انسانی حرفه ای بهره مند هستند. از این رو بازنمود فعالیت شهروند-خبرنگاران در شبکه های ماهواره ای فارسی زبان با تجهیرات پیشرفته و نیروهای حرفه ای، روایت ها را پررنگ و مشروعیت دوباره ای بخشیده است. باز انتشار حرفه ای با استقبال مخاطبان زیادی در داخل و خارج مواجه شده و رشک و حسرت سیاستمداران و مدیران صداوسیما را برانگیخته است!.
وقتی روایت های یکسویه رسانه ملی اعتبار رسانه را زایل کرده و بی اعتمادی مخاطبان را دامن زده است. تالی فاسد این گزاره بی اثر بودن بخش اعظم خبررسانی صداوسیما است. دو شبکه تلویزیونی ماهواره ای فارسی زبان در آن سوی دنیا هر کدام با حدود ۲۰۰ نفر کادر خبری نشسته(نه میدانی) با تولید هبجان و جنجال در فضای ایران میدانداری می کنند. در این سو صداوسیمای پر ادعا و پر هزینه با ۴ هزار کادر خبری درون و برون مرزی میدانی مغلوب شده و مرجعیت خبری خود را از دست داده است!
نظریه سوزن تزریقی و انبوه مخاطبان منفعل و تسلیم مخاطبان به محتوی پیام های رسانه های جمعی مربوط به پنجاه سال پیش بوده است و کاربرد آن امروزه در صداوسیما کارایی ندارد. جنگ روایت های رسانه ای مانند مصاف خستگی ناپذیر دو تیم در مسابقه فوتبال است. با سیاست های کهنه و کادرهای درجه دوم و سوم نمی شود به مصاف تیم های با کادرهای حرفه ای رفت و انتظار پیروزی داشت!
دکتر حجتاله عباسی / مطالعات رسانه و ارتباطات