کارشناس برنامه پوکی استخوان واحد بیماری‌های مرکز بهداشت کهگیلویه و بویراحمد گفت: پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و تا زمانی که یک استخوان نشکند، علامتی از خود بروز نمی‌دهد. به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد مهناز همتی در خصوص بیماری پوکی استخوان گفت: پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و تا زمانی که یک استخوان نشکند، علامتی از خود بروز نمی‌دهد.
کارشناس برنامه پوکی استخوان و قلب عروق مرکز بهداشت استان افزود: فرد مبتلا به این بیماری، یک سقوط ساده از ارتفاع کم، یک چرخش ناگهانی، خم و راست شدن سریع یا حتی افتادن در یک چاله کوچک می‌تواند باعث شکستگی استخوان شود.
وی بیان کرد: پوکی استخوان نوعی بیماری است که در آن استخوان‌های شما پوک، ضعیف و شکننده می‌شود و در نتیجه، احتمال شکستگی‌های خودبه خودی استخوان، بالا می‌رود، در دنیا در افراد بالای ۵۰ سال، از هر سه زن یک نفر و از هر پنج مرد یک نفر به این بیماری مبتلاست.
این کارشناس ارشد عنوان کرد: اگر چه پوکی استخوان یک بیماری بدون درد است، اما شکستگی‌های حاصل از آن می‌تواند تغییرات جدی در زندگی ایجاد کند، وقتی پوکی استخوان بر روی ستون فقرات تاثیر بگذارد اغلب منجر به درد، کاهش وزن و ایجاد قوز در پشت می‌شود. بیشترین شکستگی‌ها در ناحیه لگن، ستون مهره ها، مچ یا قسمت بالای بازو رخ می‌دهد.
مهناز همتی عنوان کرد: درد و رنج ناشی از شکستگی‌ها می‌تواند زندگی فرد مبتلا را تحت تاثیر قرار دهد. وابستگی به افراد مراقب، کاهش فعالیت‌های روزمره و در نهایت افسردگی، شایع‌ترین این تاثیرات هستند؛ و در افراد شاغل، شکستگی باعث از دست رفتن تعداد زیادی از روز‌های کاری می‌شود و در برخی از حرفه ها، در ادامه کار فرد اختلال ایجاد می‌کند.
کارشناس برنامه پوکی استخوان در معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، بیان کرد: ۳۳ درصد از بیمارانی که مبتلا به شکستگی لگن ناشی از پوکی استخوان می‌شوند، طی یک سال بعد از آن به طور کامل وابسته شده یا درخانه‌های سالمندان مقیم می‌شوند و ۲۰ تا ۲۴ درصد از این افراد در همان سال فوت می‌کنند.
وی بیان کرد: افراد بالای ۶۰ سال بیشتر از سایر افراد در معرض پوکی استخوان قرار دارند. این بدان معنی نیست که افراد با سن پایین تر، در خطر ابتلا به این بیماری نیستند. شروع یائسگی در خانم ها، آغازگر ضعف در استخوان هاست. به همین دلیل زنان باید از سنین جوانی به فکر حفظ تراکم و سلامت استخوان‌های خود باشند.
این کارشناس بیماری‌ها عنوان کرد: بیماری‌هایی مانند روماتیسم مفصلی، دیابت، سرطان پستان یا پروستات یا بیماری‌های گوارشی، استفاده طولانی مدت از دارو‌های گلوکوکورتیکوئید مانند هیدروکورتیزون، کاهش قد حتی تا ۴ سانتی متر، شکستگی استخوان بعد از سن ۵۰ سالگی، سبک زندگی کم تحرک و بدون فعالیت بدنی، کم وزن بودن (شاخص توده بدنی زیر ۱۹)، سیگارکشیدن و یا نوشیدن الکل، یائسگی زودرس، سابقه شکستگی لگن یا ابتلا به پوکی استخوان در والدین، مصرف کم کلسیم و دوری زیاد از آفتاب از اصلی‌ترین عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان یا شکستگی‌های ناشی از آن است.
همتی ادامه داد: سنجش سلامت استخوان که به طور معمول شامل میزان خطر شکستگی استخوان است، تعیین می‌کند که شما تا چه حد در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارید. متداول‌ترین روش برای تعیین میزان اسکن تراکم استخوان یا سنجش میزان جذب اشعه ایکس بوده است، در این اسکن سریع و کمتر تهاجمی، میزان تراکم استخوان در ناحیه لگن و ستون فقرات مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نتیجه این سنجش نشان می‌دهد که شما تا چه حد مبتلا و یا درمعرض ابتلا به پوکی استخوان هستید.
وی با بیان اینکه اگر نتایج اسکن پوکی استخوان را نشان می‌دهد، به این معناست که در معرض خطر جدی شکستگی قرار دارید، گفت: بیمارانی که در معرض خطر بالای شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان هستند می‌توانند با درمان دارویی مناسب این خطر را کاهش دهند. امروزه گسترۀ بالایی از گزینه‌های درمانی برای پوکی استخوان وجود دارد. البته نوع درمان بسته به شرایط هر فرد و میزان بیماری وی متفاوت است.
وی بیان کرد: معالجات می‌تواند خطر شکستگی لگن را تا ۴۰درصد، شکستگی مهره‌ها را بین ۳۰ تا ۷۰درصد و شکستگی‌های غیرمهره‌ای را بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهد و پزشک ممکن است برای شما مکمل‌های «کلسیم» و یا «ویتامین دی» تجویز کند. همچنین ممکن است ورزش‌های خاصی با هدف تقویت عضلات برای حفظ استخوان‌ها تجویز شود که در عین حال باعث بالارفتن میزان تعادل شما خواهد شد، علاوه بر این‌ها باید یاد بگیرید که چگونه شرایط خانه تان را ایمن کنید که با خطر سقوط مواجه نشوید.
این کارشناس بیماری‌های مرکز بهداشت استان عنوان کرد: همواره تلاش کنید دو بار در هفته و هر بار به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه فعالیت بدنی مناسب نظیر پیاده روی داشته باشید. تمرین با وزنه و تمرینات هوازی هم می‌تواند مفید باشد و در کنار مصرف مکمل‌های «ویتامین دی» زمان بیشتری را در خارج از خانه و در معرض تابش خورشید بمانید.
وی خاطرنشان کرد: قدرت استخوان‌های بدن ما را دو عامل اصلی تراکم استخوان و کیفیت استخوان تعیین می‌کند. پوکی استخوان یک بیماری عمومی استخوان است که با توده استخوانی پایین و تخریب زیرساخت بافت استخوانی و متعاقبا افزایش شکنندگی و مستعد شدن به شکستگی همراه است. تشخیص پوکی استخوان با استفاده از سنجش تراکم استخوانی صورت می‌گیرد.
مهناز همتی در بخش دوم مطالب ارائه پیرامون پوکی استخوانبیان کرد : خطر ابتلا به پوکی استخوان با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.
کارشناس برنامه پوکی استخوان معاونت بهداشتی، گفت: مطالعات نشان می‌دهد، در سن ۶۰ سالگی نیمی از خانم‌های سفید پوست دچار کاهش توده استخوانی یا پوکی استخوان هستند. هزینه‌های بالایی که پوکی استخوان به جامعه و افراد تحمیل می‌کند، باعث ایجاد چالش در سلامت عمومی می‌شود به خصوص که اکثر بیماران با مبتلا پوکی استخوان تحت درمان قرار نمی‌گیرند.
وی با بیان اینکه شکستگی مهم‌ترین علامت پوکی استخوان در سنین بالا است، افزود: شکستگی ناشی از پوکی استخوان با صدمات ناچیز مانند افتادن از حالت ایستاده نیز رخ می‌دهند. شکستگی مهره‌ای می‌تواند بدون افتادن یا آسیب خاص، حتی طی فعالیت‌های معمول روزانه رخ دهد. شکستگی‌های مرتبط با پوکی استخوان اغلب منجر به درد، ناتوانی و کاهش کیفیت زندگی می‌شوند. شکستگی لگن از جدی‌ترین عواقب پوکی استخوان است که منجر به از دست رفتن استقلال فرد و سال‌های مفید زندگی می‌شود.
مهناز همتی، ادامه داد: تشخیص به موقع پوکی استخوان از اهمیت بسزایی برخوردار است. تشخیص به موقع به ویژه اگر با درمان و پیگیری دستورات پزشک همراه باشد می‌تواند موجب کاهش احتمال شکستگی‌های خودبخودی، کاهش هزینه‌های اقتصادی خانواده و سیستم بهداشتی، کاهش وابستگی فرد و از بین رفتن استقلال وی و همچنین کاهش مرگ و میر در افراد در معرض خطر شود. انجام معاینه بالینی و گرفتن شرح حال و بررسی عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان در تمامی خانم‌های بالای ۵۰ سال و مردان بالای ۷۰ سال توصیه می‌شود.
این کارشناس مرکز بهداشت کهگیلویه و بویراحمد افزود: بسیاری از عواملی که منجر به بروز پوکی استخوان می‌شود قابل اصلاح است و می‌توان با اصلاح سبک زندگی از بروز پوکی استخوان پیشگیری کرده و عوارض آن از جمله شکستگی را کنترل کرد.
وی ادامه داد: تغییرات شیوه زندگی می‌تواند یکپارچگی و تعادل اسکلتی عضلانی را بهبود بخشید، اقداماتی نظیر مصرف کافی کلسیم و ویتامین دی، انجام مداوم ورزش‌های تحمل وزن، قدرتی و تعادلی به حفظ قدرت استخوانی و جلوگیری از شکستگی‌های آینده می‌انجامد. همچنین برای از بین بردن خطرات بالقوه مواجهه با شکستگی لازم است از مصرف سیگار اجتناب کرد، این سبک زندگی “استخوان سالم” نه فقط در افراد مبتلا به کاهش توده استخوانی و بیماران مبتلا به پوکی استخوان بلکه برای همه، مهم است.
وی با اشاره به اینکه اجازه ندهید پوکی استخوان بر شما تاثیر بگذارد و اگر در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستید با پزشک خود مشورت کنید، گفت: توده‌ی عضلانی کمک می‌کند قند خون کنترل شود، کیفیت خواب بهتر شود، سلامت روانی تقویت شود و استقامت و بنیه در سطح مطلوبی بماند.
همتی با اشاره به اینکه بدن انسان بیش از ۶۰۰ عضله دارد که حدود ۴۰ درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهند، گفت: می‌توانید با ورزش منظم و تغذیه‌ی سالم، عضلات نسبتاً خوبی بسازید، همه عضلات از نوعی بافت کشسان که از هزاران، یا ده‌ها هزار فیبر عضلانی کوچک تشکیل می‌شود، ساخته شده اند. هر فیبر عضلانی توسط یک عصب کنترل می‌شود که آن را منقبض می‌کند. آناتومی عضلات پیچیده است، اما اهمیت آن را نمی‌توان نادیده گرفت.
این کارشناس ارشد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، عنوان کرد: اسپاسم‌ها و گرفتگی‌های مکرر عضلانی می‌تواند نشانه‌ای از کمبود منیزیم در بدن انسان باشد. منیزیم یک ماده مغذی مهم برای حفظ سلامت عضلانی است، زیرا استفاده و جذب کلسیم را تحریک کرده و میزان جذب پتاسیم را افزایش می‌دهد که هر دو عامل برای بهره‌مندی از عضلاتی قوی ضروری هستند.
وی ادامه داد: علاوه بر این، منیزیم به جذب قند بیشتر از خون توسط عضلات و دفع اسید لاکتیک کمک می‌کند، اسید لاکتیک می‌تواند طی انجام ورزش در عضلات تولید شده و به احساس درد منجر شود، اگر به طور مکرر گرفتگی‌های عضلانی را تجربه می‌کنید، بهتر سطوح منیزیم بدن خود را بررسی کنید. اگر با کمبود منیزیم مواجه هستید تنها کاری که باید انجام دهید افزایش مصرف این ماده معدنی مهم از طریق یک رژیم غذایی سالم یا مشورت با پزشک برای مصرف مکمل است.
وی عنوان کرد: از جمله مواد غذایی سرشار از منیزیم می‌توان به غلات، مغز‌های خوراکی، لوبیاها، حبوبات، سبزیجات برگدار سبز، و میوه‌هایی مانند آووکادو و موز اشاره کرد.
همتی بیان کرد: پتاسیم به حفظ تعادل مایع و الکترولیت در بدن انسان کمک می‌کند، که این شرایط برای عملکرد درست عضلانی و عصبی اهمیت دارد.
وی گفت: منابع پتاسیم بدن خود را می‌توانید با مصرف مواد غذایی سرشار از این ماده معدنی مانند موز، جوانه بروکلی، اسفناج، و لوبیا سفید تقویت کنید. همچنین، پس از مشورت با پزشک می‌توانید از مکمل استفاده کنید.
کارشناس برنامه پوکی استخوان واحد بیماری‌های مرکز بهداشت کهگیلویه و بویراحمد، در پایان افزود: سموم مضر موجود در سیگار برای کل بدن انسان ضرر دارند. در حقیقت، نیکوتین می‌تواند عضلات مختلف را تحت تاثیر قرار داده و زمینه ساز اختلالات عضلانی حاد یا مزمن شود، افزون بر این، سیگار کشیدن به گردش خون ضعیف در سراسر بدن منجر می‌شود که به معنای محرومیت عضلات از دریافت مواد مغذی و اکسیژن کافی برای ارائه عملکرد درست است.
