دامپزشک و پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: اطلاعات به دست آمده از پرنده شناسان، تجربیات ۲ دهه گذشته و مشاهدات عینی نشان میدهد که جمعیت گونههای شکاری نظیر بالابان و شاهین بومی در کشور رو به کاهش است.
به گزارش ایرنا، رضا کیامرزی در حاشیه دوره آموزشی پرنده نگری و پایش پرندگان شکاری در همدان، در گفت و گوی تفصیلی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: یکسری عوامل ابتدا بر روی جمعیت تمامی پرندگان سپس گونههای خاص تاثیر منفی گذاشته است.
وی یکی از این عوامل را تخریب گسترده زیستگاهها عنوان کرد که این مولفه نه تنها در ایران بلکه در جهان عامل کاهش جمعیت پرندگان شکاری بوده است.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران افزود: از دیگر عوامل کاهش جمعیت پرندگان میتوان برق گرفتگی یا اپیدمی مرگ خاموش را عنوان کرد.
کیامرزی همچنین شکار و زنده گیری گونههای شکاری از جمله شاهین بحری، بالابان و شاهین را در مکاهش جمعیت این گونههای موثر دانست.
وی بیان کرد: این گونههای شکاری بیشتر برای استفاده در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس زنده گیری و قاچاق میشوند.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: برخی از پرندگان شکاری شامل بالابان و به تازگی عقاب استپی هم اکنون در معرض انقراض قرار گرفتند.
کیامرزی ادامه داد: اطلاعات جمع شده در کشورهای مختلف جهان و برآورد درصد کاهش پرندگان شکاری در یک دوره چند ساله، این پرندگان را در لیست قرمز 'آی یو سی ان' قرار داه است.
پژوهشگر پرندگان شکاری تاکید کرد: تغییرات اقلیمی نظیر خشکسالیهای اخیر نیز در کاهش شمار پرندگان تاثیر داشته و موجب کاهش نرخ زادآوری و مهاجرت پرندگان شکاری از یک منطقه به مناطق دیگر شده است.
او اظهار داشت: تمامی پرندگان شکاری کشور حمایت شده و تحت حفاظت هستند بنابراین شکار، صید، زنده گیری و نگهداری از پرندگان شکاری بدون دریافت مجوز از محیط زیست ممنوع و دارای جرائم سنگین است.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران درباره آمار جمعیت پرندگان شکاری گفت: روشهای نوینی برای بررسی جمعیت پرندگان نظیر حلقه گذاری در لانه و بررسی ماهوارهای مسیرهای مهاجرتی استفاده میشود که امید میرود این روشها آینده نزدیک در ایران نیز شروع و تداوم یابد.
** شناسایی ۵۴۸ گونه پرنده شکاری در ایران
کیامرزی اضافه کرد: در حال حاضر در جهان ۱۰ هزار و ۵۱۸ گونه پرنده شناخته شده وجود دارد که سهم ایران ۵۴۸ گونه است و از این تعداد ۲۴۰ گونه مهاجر هستند.
وی با بیان اینکه ۱۲ گونه جغد در ایران زندگی میکنند افزود: ۴۹۰ گونه از پرندگان شناسایی شده این کشور در روز فعالیت دارند.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران بیان کرد: پرندگان شکاری شناسایی شده در کشور به ۲ گروه بومی و مهاجر تقسیم بندی میشوند و پرندگان مهاجر دارای سه بخش مهاجران عبوری، زمستان گذران و زادآور هستند.
کیامرزی گفت: پرندگان بومی و زادآور ایران در فصل زمستان و زادآوری ممکن است مهاجرت ارتفاعی داشته باشند و از کوهستان به دشت ها، برخی کوهپایهها یا مزارع اطراف روستاها و شهرها مهاجرت کنند.
وی ادامه داد: برخی گونههای پرندگان شکاری دارای ۲ نوع مهاجر و زادآور هستند که از نظر اکولوژی و ذخیره ژنتیک برای کشورمان بسیار با اهمیت هستند در این بین پرندگانی در فصل مهاجرت برای ماندن یا عبور از کشورمان از سایر کشورها وارد مرزهای ایران میشوند.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران تاکید کرد: بنابراین برآورد جمعیت در فصلهای مختلف در مناطق مختلف کشور و به حساب آوردن آمار جمعیت حتی به صورت نفری کاری دشوار است.
کیامرزی یادآوری کرد: در مقابل کاهش جمعیت برخی از گونه ها، اما شاهد ثابت ماندن جمعیت گونههای مانند دلیجه، سارگپه پا بلند، عقاب طلایی و قرقی هستیم.
** نیازمند گونههای پرورشی و دارای مجوز هستیم
وی گفت: به علت نبود گونههای پرورشی و دارای مجوز در ایران، شماری از علاقهمندان به پرندگان شکاری همه ساله به دنبال برداشتن پرندگان این گونهها از لانه میروند.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران ادامه داد: این طیف از علاقمندان به پرندگان شکاری همچنین دنبال خرید پرندگان از صیادان و دلالان پرندگان شکاری هستند.
وی بیان کرد: برای پیشگیری از شکار بی رویه پرندگان بهتر است راههای مجاز برای پرورش و تکثیر پرندگان شکاری در کشور مورد مطالعه، بررسی و بازبینی قرار گیرد.
کیامرزی اظهار داشت: شکار برخی از پرندگان با استفاده از اسلحه، مسموم کردن و تخریب زیستگاه صورت میگیرد.
وی افزود: همچنین دوستداران و علاقهمندان به کبوترهای خانگی برای به دست آوردن این گونه آشیانه آن را تخریب میکنند.
** جریمه شکارچیان متخلف نیازمند بازنگری است
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: نرخ جریمههای پیش بینی شده برای متخلفان صید و شکار باید با توجه به خصوصیاتی نظیر پرنده بومی یا مهاجر، زاداور یا بالغ، جنسیت و فصل صید در نظر گرفته شود.
کیامرزی ادامه داد: نحوه اجرای مجازاتهای پیش بینی شده برای شکارچیان باید مورد بازنگری قرار گیرد با این وجود افزایش نرخ جریمه در صورت نداشتن ضمانت اجرایی، بازدارندگی ندارد.
وی تاکید کرد: باید دورههایی برای آگاه کردن قضات با اهمیت پرندگان شکاری و غیرقابل برگشت بودن بسیاری از این پرندگان به طبیعت در صورت زنده گیری و برداشتن آنها از آشیانه برگزار شود.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران پیشنهاد داد: کارگاههای آموزشی تخصصی برای تمامی اقشار جامعه به ویژه محیط بانان برگزار کرده در عین حال کودکان را از سنین پایه با همیت محیط زیست و گونههای جانوری آشنا کرد.
** زبالهها عامل مرگ پرندگان
کیامرزی گفت: پسماندهای شهری، بیمارستانی و پسماندهای مرغداریها و کشتارگاهها در صورت دفن و معدوم سازی غیر اصولی میتوانند باعث مسمومیتهای میکروبی و در ادامه مرگ و کاهش جمعیت پرندگان شکاری لاشه خوار شوند.
وی افزود: همچنین دفن نادرست پسماندها میتواند زمینهای برای انتقال بیماریهای ویروسی و باکتریها نظیر آنفولانزای فوق حاد پرندگان شود.
کیامرزی اضافه کرد: برای پیشگیری از بروز چنین معضلاتی باید در نشستهای مشترک بین کارشناسان شهرداری و محیط زست راهکارهای اصولی دفن پسماند بررسی شود.
پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران بیان کرد: سموم دفع آفات نباتی در صورتی که به صورت استاندارد و در اندازههای تعیین شده مصرف نشود نیز با ذخیره شدن در بدن پرندگان حشره خوار و دانه خوار و انتقال به بدن پرندگان شکاری باعث ایجاد مسمومیت و و مرگ این پرندگان میشوند.
کیامرزی مثال زد: استفاده از سم 'ددت' در آمریکا موجب به انقراض کشیده شدن گونه شاهین بحری در دهه ۶۰ میلادی شد.
وی اظهار داشت: شاهین بحری سریعترین جانور روی کره زمین با سرعت ۳۸۹ کیلومتر در ساعت در حالت شیرجه و شکار است.
دوره آموزشی پرنده نگری و پایش پرندگان شکاری به مدت ۲ روز در همدان در حال برگزاری است.