قلعه اشتران تویسرکان بنایی درمسیرقدیم گنجنامه

 قلعه اشتران مشرف به قلعه خان گرمز و در مسیر جاده قدیمی همدان- تویسرکان است، در مسیرگنجنامه قلعه های بجای مانده از دوران قاجاریه وجود دارد که از نظر موقعیت جغرافیایی و وسعت قلعه اشتران یکی ازقلعه‌های نادر در استان همدان به شمار می‌رود.

به گزارش تسنیم ؛ قلعه اشتران (اردلان) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان تویسرکان، روستای اشتران واقع شده و در تاریخ ۱۳۸۳/۱۱/۱۰ با شماره ‌۱۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خاندان اردلان تویسرکان از نسل خان احمدخان اردلان حاکم کردستانات هستند این قلعه، قلعه ای نظامی بوده که در مجاروت روستای اشتران و ۱۸ کیلومتری شهر تویسرکان قرار دارد.قلعه اشتران مشرف به قلعه خان گرمز و در مسیر جاده قدیمی همدان تویسرکان( از طریق گنجنامه) ازقلعه های بجای مانده از دوران قاجاریه در شهرستان تویسرکان محسوب می شود که از نظر موقعیت جغرافیایی و وسعت یکی از قلعه های نادر در استان همدان به شمار می آید.

این قلعه یک هکتار زیر بنا دارد که شامل ساختمان حیاط بیرونی و از سمت جنوب ورودی هشتی با راهروی باریک است. ساختمان های بیرونی و اندرونی شامل دو طبقه مسکونی و یک طبقه زیرزمین است که جزو طبقه اول محسوب می شود، در هر طبقه ۱۳ اتاق تزئینی وجود دارد.

سر در ورودی قلعه دارای یک هشتی بسیار زیبا است که بالای آن ساختمانی شامل چند اتاق به عنوان محل نگهبانی وجود دارد که از طریق راهرو به داخل حصار طویله راه پیدا می کند. در حیاط اندرونی قناتی وجود دارد که در حال حاضر خشک است اما نشان می دهد که در گذشته آب شرب قلعه را تامین می کرده است.

در چهار کنج این قلعه چهار برج مدور وجود دارد واساس بنا بدین شکل است که در دیوارها از چینه و خشت استفاده شده و در نماها از آجرکاری هایی که بیشتر حالت تزئینی دارند. این اثر در تاریخ ۱۳۸۳/۱۱/۱۰ با شماره ثبت ۱۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به عنوان یک موزه محلی و طبیعی قابل استفاده است.

اشتران و قلعه شهرستانه در مسیر جاده شاهی، نظامی بودن جاده و اهمیت آن را در گذشته بیان می کند.سنگ نوشته ای نیز به خط کوفی، به ابعاد ۱*۵/. متر داخل مسجد روستای اشتران نگهداری می شود، که قدمت آن به سال سوم هجری می رسد.

قلعه اشتران تقریبا رو به تخریب گذاشته است.اما خبر خوش این که در هفته گذشته روستای اشتران به عنوان اولین روستای هدف گردشگری استان همدان تأییدیه کمیته فنی را گرفت و امید است که با همت مسئولان با توجه به اینکه روستای اشتران دارای بافت مناسب، جاذبه های گردشگری بکر و آثار تاریخی به ثبت رسیده همچون  چون قلعه نظامی حمزه خان و چهار امارت بازمانده از خان‌های عهد قجر است که در بالای تپه‌ای پوشیده از درختان قرار گرفته بتوانند اعتبارات لازم را برای بهسازی روستا به عنوان اولین روستای هدف گردشگری استان همدان بخصوص برای بازسازی قلعه اشتران در نظر گرفته تا در آینده ای نه چندان دور شاهد توسعه گردشگری روستایی که نقش به سزایی در رونق اقتصادی روستاها وتوسعه پایدار دارد، باشیم.