به گزارش تاباک قم، ۳ دسامبر سال ۱۹۹۲ میلادی بود که برای نخستین بار از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد و به منظور گرامیداشت سالروز تصویب قانون برنامه جهانی در رابطه با معلولان، به عنوان روز جهانی معلولان اعلام شد. هدف از آن نامگذاری این بود که افکار عمومی در ارتباط با مسائل و مشکلات معلولان آگاهی بیشتری به دست آورد تا از این طریق معلولان در همه جنبههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بتوانند حضور فعال داشته باشند.
در سال ۱۹۹۹ شعار «امکان دسترسی برای همه در هزاره جدید» به عنوان شعار سال برگزیده شد و میلیونها معلول را که از نقص در سیستم روحی و مغزی جسمی و حسی رنج میبردند مورد توجه قرار داد. حالا هر سال ۱۳ آذر فرصتی میشود برای معلولان جامعه تا از دغدغهها، نیازمندیها و مشکلات خود بگویند.
وجود ۲۱ هزار معلول در قم
«یک میلیون و ۲۹۲ هزار و ۴۷۵ معلول در کشور» این آماری است که معاون توانبخشی بهزیستی استان قم از تعداد معلولان کشور ارائه داده است. از این تعداد بیش از ۲۱ هزار معلول زیر پوشش بهزیستی استان قم قرار دارند که این میزان معلولیت 6/2 درصد از کل آمار معلولان کشور در استان قم را نشان میدهد. از این منظر، استان قم در رتبههای میانی کشور قرار دارد.
«محمدعلی مقدمخواه» میگوید: از بین معلولان زیر پوشش بهزیستی استان قم 7۸۰۰ نفر معلول جسمیحرکتی، 5۱۰۰ نفر ذهنی، 40۵۰ نفر شنوایی، 2۱۵۰ نفر بینایی و 1۷۰۰ نفر بیماران مزمن اعصاب و روان هستند که از خدمات مختلف بهزیستی از جمله خدمات درمانی و حمایتی بهرهمند میشوند. بعد از مراجعه به بهزیستی کارشناسان توانبخشی بر اساس شدت و ضعف معلولیت افراد را وارد سیستم خدمات مددکاری میکنند و به پزشک متخصص ارجاع میدهند.
به گفته وی، از بین معلولان زیر پوشش بهزیستی استان، حدود ۶۵ درصد مرد و ۳۵ درصد زن هستند که به دو صورت خدمات در خانه و در مراکز توانبخشی از خدمات بهزیستی بهرهمند میشوند.
مراکز توانبخشی هم به دو صورت روزانه و شبانهروزی به ارائه خدمت میپردازد. مراکز روزانه که شامل مراکز توانبخشی ذهنی، جسمی، ناشنوایان، حرفهآموزی و کودکان استثنایی است و مراکز شبانهروزی نیز شامل مراکز نگهداری معلولان ذهنی، سالمندان و بیماران اعصاب و روان میشود.
فعالیت ۳۳ مرکز توانبخشی در قم
خدمات درمانی از جمله مشاوره و کمکهزینههای درمانی هم از دیگر حمایتهایی است که توسط بهزیستی به خانواده این معلولان ارائه میشود و به طور کلی بهزیستی استان قم با ۳۳ مرکز روزانه، شبانه و پیگیری درمان در خانه به ارائه خدمت میپردازد.
مقدمخواه از ارائه خدمات مددکاری در مراکز دولتی و غیر دولتی هم میگوید و میافزاید: در سطح شهر ۱۲ مرکز مددکاری دولتی و غیردولتی و ۷ مرکز روستایی مددکاری فعال است. معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان قم ارائه حمایتهای مالی را از دیگر فعالیتهای این نهاد برمیشمرد و تأکید میکند: معلولان با توجه به میزان شدت معلولیت از ۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان مبلغی رو به عنوان کمکهزینه درمان دریافت میکنند. علاوه بر این، خدمات حمایتی دانشجویی، دانشآموزی و ایاب و ذهاب دریافت میکنند. ۱۹۷ نفر در ترم گذشته که دانشجوی دانشگاههای غیردولتی بودند، ۱۰۰ درصد هزینه تحصیل خود را دریافت کردند.
کمک به تأمین اندام مصنوعی از دیگر خدماتی است که بهزیستی به مددجویان خود ارائه میکند. مقدمخواه در این مورد تأکید میکند: در سال گذشته مبلغ 1/5 میلیارد تومان وسایل کمک توانبخشی شامل ویلچر، سمعک و عصا، واکر و دست و پای مصنوعی و سایر اقلام مورد نیاز برای افراد زیر پوشش خریده شد و امسال هم ۸۰۰ میلیون تومان به این منظور اختصاص داده شده است. علاوه بر این کاشت حلزون هم در سال گذشته در استان قم انجام شد که ۳۵ کودک زیر ۶ سال با یارانه ۳ میلیون تومانی سازمان بهزیستی زیر عمل کاشت حلزون قرار گرفتند و پرداخت هزینههای عمل به عهده بهزیستی بوده و برای مددجو به صورت رایگان محاسبه شده است.
مقدمخواه میافزاید: بخش عمدهای از هزینههای مراکز غیردولتی هم توسط اداره کل بهزیستی به صورت یارانه پرداخت میشود. به عنوان نمونه، اگر هزینه توانبخشی و نگهداری هر فرد در یک مرکز غیردولتی ۵۰۰ هزار تومان است ماهانه ۳۵۰ هزار تومان توسط اداره کل بهزیستی به صورت یارانه پرداخت میشود و بقیه توسط خانوادهها پرداخت میشود که اگر بضاعت نداشته باشد همین میزان هم از خانواده دریافت نمیشود.
مناسبسازی شهری نیاز جامعه معلولان
مقدمخواه، مناسبسازی شهری را به عنوان نیاز معلولان میداند و میافزاید: مناسبسازی ابعاد مختلف شهرسازی از جمله استانداردسازی خانهها و ساختمانها، خیابانها و سیستم حمل و نقل عمومی را شامل میشود؛ به همین منظور کمیته مناسبسازی به دبیری بهزیستی استان قم تشکیل شده است و جلسههای خود را به صورت فصلی و به ریاست استانداری برگزار میکند.
وی به رمپگذاری برخی از ایستگاههای اتوبوس در قم اشاره میکند و میگوید: ایجاد سکوهای ایستگاههای اتوبوس در برخی محورها از جمله خیابان امام خمینی(ره) و خیابان ۱۹ دی در حال انجام است. معاون توانبخشی بهزیستی استان قم به نیاز مناسبسازی در ادارههای استان هم اشاره میکند و میافزاید: باید ارگانهای مختلف برای مناسبسازی ساختمانهای اداری خود در برنامههای بودجه درخواست اعتبار کنند تا این بحث مناسبسازی در نهادها هم لحاظ شود.
وی از فعالیت انجمنهای حمایت از معلولان هم خبر میدهد و تأکید میکند: معلولان از طریق این انجمنها پیگیر احقاق حقوق خود میشوند. انجمنهای بیماران ضایعه نخاعی، ناشنوایان، نابینایان، علاوه بر این هیأتهای ورزشی معلولان هم تشکیل شده است که در حمایت بهزیستی هستند و کمکهزینههایی به این انجمنها و هیأتها پرداخت میشود.
منبع: همشهری