روزهای نخستی که زمین ها مورد کشت قرار گرفت، شاید این باور وجود نداشت که باید در دراز مدت تغییراتی در زمین و بذرها ایجاد کرد و زمانی که برای اولین بار کشاورزی زیر چرخ های سنگین ماشینآلات آغاز شد، نیازی به مدرنیزه کردن آنها نبود. حتی زمانی که اولین محصلان رشته کشاورزی فارغ التحصیل شدند نیز به نظر نمیرسید که علم بتواند باری از دوش حرفه کشاورزی بردارد، اما تجربه های موفق کشاورزی در دنیا ثابت کرد که بهرهمندی از دانش روز در کنار تجهیزات مدرن کشاورزی می تواند تحولی عظیم در راندمان این صنعت مهم و اثرگذار ایجاد کند.اما عرصه عملیاتی در کشور و استان آن روی سکه را می نمایاند، کشاورزانی که کمتر به دانش آموختگان کشاورزی در همه گرایش ها اعتماد دارند و حمایتهایی که از این افراد نمیشود، جای خالی دانش روز را در کشاورزی بیش از گذشته به رخ می کشد.
نبود اعتماد به علم آکادمیک
به گفته یکی از اساتید بیوتکنولوژی استان، نبود اعتماد به علم آکادمیک از سوی دولت و کشاورزان موجب شده تا این افراد فضایی برای نشان دادن توانمندی های دانش خود نداشته باشند.«آزاده ریانی» افزود: به هیچ دانش آموخته ای در عرصه کشاورزی فضا داده نمیشود و صرفاً در تولید نهال و اقداماتی از این دست جایی برای این افراد باز می شود که به دلیل هزینه بر بودن، دانش آموختگان را از ورود به این عرصه ها باز می دارد.وی اضافه کرد: گسست بین کشاورزان ودانش آموختگان به قدری محسوس است که به هیچ عنوان نمیتوان آن را نادیده گرفت و برای رفع این معضل دولت و مسئولان دولتی باید راهکارهای لازم را ارائه دهند.
این کارشناس ارشد بیوتکنولوژی ادامه داد:دانش آموختگان رشته های کشاورزی در همه گرایش ها با تمام تحقیقاتی که در این عرصه انجام دادهاند نادیده گرفته می شوند و این ضعف بزرگ عرصه کشاورزی در استان است.رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان درباره اهمیت توجه به مکانیزاسیون کشاورزی و ظرفیت علمی موجود در استان به همشهری گفت: پایین بودن هزینه استفاده از ماشین در مقابل نیروی کار، کیفیت مطلوب عملیات و محصولات مدیریت سادهتر ماشینها، مکانیزاسیون را جزئی جداناپذیر از کشاورزی نشان می دهد.
«داود محمد زمانی» افزود: در این حوزه باید با جامعنگری مسئولان، متناسب با فعالیت های کشاورزی هر منطقه ضریب مکانیزاسیون را بر اساس پتانسیل های موجود افزایش داد.وی اضافه کرد: این اقدام اثرات مثبتی برجای خواهد گذاشت بهطوری که کشت متراکم، بهنگام بودن فرآیند تولید، بهبود کیفیت عملیات زراعی، تثبیت قیمت ها و بازاریابی محصولات همانند استفاده از بذرهای اصلاح شده جهشی را در کشاورزی منطقه ایجاد می کند.
وضعیت مطلوب استان
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد تاکستان بیان کرد: به هر روی استان قزوین به نوعی یکی از قطب های کشاورزی در کشور محسوب می شود و باید در بخش کشاورزی به سمت استفاده از ابزارآلات و ادوات پیشرفته صنعتی پیش رود تا میزان تولید محصولات اساسی در این استان افزایش یابد.
وی گفت: عملیات خاکورزی 100درصد، کاشت 85درصد، برداشت 95درصد و پس از برداشت 85درصد با ماشین صورت می گیرد و این نشان می دهد که درجه مکانیزاسیون استان با توجه به کاربرد ماشین ها در زمین از رقم بالا و وضعیت خوبی برخوردار است.
مدیر گروه مکانیک بیوسیستم و مکانیزاسیون کشاورزی دانشگاه آزاد تاکستان بیان کرد: اگرچه ارائه خدمات مکانیزاسیون توسط افراد متخصص هنوز جایگاه واقعی خود را در استان پیدا نکرده است، بهگونه ای که بسیاری از خدمات تخصصی نظیر به کارگیری ماشین های مدرن، تعمیر، سرویس و آموزش ماشینهای خاص توسط افرادی در خارج از استان انجام می گیرد.
محمدزمانی افزود: استان در زمینه تولید علم و آموزش در حوزه کشاورزی نیز دارای وضعیت مناسبی است، بهگونه ای که دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان که باسابقهترین دانشکده کشاورزی استان است در رشته های مختلف کشاورزی شامل زراعت و اصلاح نبات، مکانیک بیوسیستم، مکانیزاسیون کشاورزی، گیاهپزشکی، صنایع غذایی، تولیدات گیاهی، محیط زیست، باغبانی و... در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در حال پرورش نیروی متخصص است.
وی با اشاره به ظرفیت های علمی استان در زمینه جذب فارغالتحصیلان گفت: سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، کشت و صنعتها، مزارع بزرگ و مکانیزه، مراکز تولید نهاده های زراعی و باغی، کارخانههای تولید ماشین ها و ادوات کشاورزی، شرکت های مکانیزاسیون کشاورزی، مراکز مشاوره تخصصی کشاورزی و سایر مراکز مرتبط با امور کشاورزی است.با وجود ظرفیتهایی که در استان به چشم می خورد و اقداماتی که در سال های اخیر انجام گرفته است، به نظر می رسد هنوز کشاورزی علمی نتوانسته جای خود را میان کشاورزان باز کند و گره از مشکلات موجود در این عرصه بردارد که نیازمند توجه بیش از پیش به دانش محور کردن کشاورزی در استان است.
صبا فانی