به گزارش تابناک خراسان رضوی، شهرستان تربتجام با 20 هزار هکتار سطح زير کشت خربزه داراي رتبه نخست توليد اين محصول استراتژي در منطقه و کشور است و در چند سال اخير با کشت زير پلاستيکی و جمع نکردن اين مواد غير بازيافتي که جز پسماند بخش کشاورزي محسوب میشود به يک معضل و خطر بزرگ زیستمحیطی تبدیلشده است.
مديران اجرايي و قضايي شهرستان براي جلوگيري و پيشگيري از ادامه اين روند و خسارتهای جبرانناپذیر به خاک بهصورت جدي ورود پيدا کنند تا سال زراعي آينده و زمان کشت اين محصول ديگر شاهد کشت خربزه زير پلاستيک در منطقه نباشيم.
*پلاستيک باقیمانده مانند عایق مانع تنفس طبيعي خاک میشود
رئیس اداره محیطزیست تربتجام در گفتگو با خبرنگار ما به تبعات استفاده کشاورزان از کشت زير پلاستيکی بهویژه محصول کشت خربزه اشاره کرد و گفت: به اعتقاد کارشناسان استفاده از پلاستيک در کشت محصولات کشاورزي براي خاک بسيار مضر و خطرناک است زيرا وقتي پلاستيک در خاک باقي میماند به شکل عايق عمل میکند و مانع تنفس طبيعي خاک میشود.
«جواد دامنپاک» افزود: پلاستیکهای استفادهشده در اراضي کشت محصولات کشاورزي و بهویژه کشت خربزه پس از برداشت محصول جمعآوری نمیشود و اراضي دوباره شخم میخورد تا براي کشت پاييزه آماده شود.
وي بابیان کاهش عملکرد زراعي به این روشها اضافه کرد: پلاستيک مصرفشده زیرخاک باقي میماند و از رشد و نمو گياه بهصورت طبيعي جلوگيري میکند و بهتدریج يک قطعه زمين مرغوب پربازده را به نامرغوب حالت تبدیل میکند.
وي به ديگر خطرات کشت زير پلاستيک در اراضي کشاورزی اشاره کرد و بيان داشت: جذب تشعشعات خورشيدي از طريق پلاستيک باعث افزايش دما در زیرخاک شده و اختلالات در فعاليت ريشه و گياه به وجود میآورد.
*کوتاهی عمر گياه، ريزی محصول و آلودگی محیطزیست معايب اصلی کشت زير پلاستيکی
رئيس محیطزیست این شهرستان در خصوص سایر معايب کشت زير پلاستيک خاطرنشان کرد: کوتاه شدن عمر گياه، ريز شدن محصول و از همه مهمتر آلودگي زیستمحیطی به دليل وجود پلاستيک در اراضي از معايب برجسته کشت زير پلاستيک است.
«دامنپاک» اقدامات انجامشده براي پيشگيري از کشت زير پلاستيک را کم دانست و ابراز داشت: آموزش چهره به چهره و ارسال اخطار به کشاورزان مبني بر جمعآوری پلاستيک در پايان برداشت محصول، بازدیدهای مکرر از اراضي و توجیه کشاورزان ازجمله اقدامات پيشگيرانه هست.
وي ادامه داد: در سال زراعي گذشته تعدادي از متخلفان به مراجع قضايي معرفي شدند که با همکاري نيروي انتظامي از اراضي بازديد شد که تعدادي اقدام به جمعآوری کردند.
وي بيان داشت: در سال گذشته حدود 30 تن پلاستيک جمعآوری و به استان انتقال يافت و از طرفي هم پلاستیکها بعدازاین که در معرض آفتاب قرار میگیرند جمعآوری آن سخت میشود.
*دچار شدن سرنوشت خاک همانند آب براثر پسماندها
این مقام مسئول تأکید کرد: جدي نگرفتن عواقب رها کردن پلاستيک در اراضي به دليل ناآگاهی، اجارهای بودن و اهميت ندادن به خاک و آلودگي آن توسط مستأجران ازجمله مشکلات برخورد با استفادهکنندگان کشت خربزه زير پلاستيک در اين منطقه هست.
«دامنپاک» ادامه داد: پسماند پلاستيک، خاک را به سرنوشت آب دچار خواهد کرد و عدم جمعآوری مصيبت عظمايي براي بخش کشاورزي هست که اين امر با جايگزين کردن الگوي کشت نشايي اين مشکل برطرف میگردد.
وي اعلام کرد: مصوبات کارگروه پسماند تاکنون در اين رابطه بهطورجدی اجرايي نشده و هرسال ميزان کشت زير پلاستيک افزايش مییابد.
*عدم قانون برای برخورد با متخلفان
در ادامه مدير جهاد کشاورزي گفت: جهاد کشاورزي براي عدم استفاده کشاورزان از کشت خربزه زير پلاستيک مکرر جلسات آموزشي براي کشاورزان برگزار کرده است اما قانون برخورد با استفادهکنندگان وجود ندارد.
«مهندس جعفر جوادي» افزود: به لحاظ حفاظت از خاک بايد با استفادهکنندگان کشت زير پلاستيک برخورد قضايي صورت گيرد و در سال گذشته دستگاه جمعآوری پلاستيک توسط بخش خصوصي تأمین شد اما مورد اقبال کشاورزان قرار نگرفت.
*تاکنون توصیهها، اخطارها و کارهاي ارشادي به نتيجه نرسيده است
بخشدار مرکزي تربتجام دراینباره به خبرنگار ما گفت: مصوبات کارگروه پسماند و مخاطرات طبيعي براي ممانعت از کشت زير پلاستيک ضمانت اجرايي ندارد و بايد برخوردهاي لازم با متخلفين صورت بگيرد تا سلامت مردم و محیطزیست به خطر نيفتد.
«محمدابراهیم داوديان» افزود: تاکنون توصیهها، اخطارها، پیامکها و کارهاي ارشادي به کشاورزان نتيجه در برنداشته است و بايد از طريق مراجع قضايي وارد شويم.
وي ادامه داد: برخورد با متخلفين بايد بهصورت عملياتي باشد و در زمان کشت محصول خربزه بازدیدهای مستمر صورت گيرد و از کشت زير پلاستيک جلوگيري به عمل آيد.
* معرفی متخلفین به مراجع قضایی مانع کشت زیر پلاستیکی خربزه در سال زارعی آینده میشود
در ادامه معاون فرماندار تربتجام با اشاره به خطرات پسماند بخش کشاورزي گفت: برابر دستورالعملها برخورد با استفادهکنندگان پسماند بخش کشاورزي با مديريت جهاد، محیطزیست و مقام قضايي است.
«احمد شافعي» افزود: جهاد کشاورزي با تشکيل پرونده براي متخلفين با همکاري محیطزیست آنان را به مراجع قضايي معرفي و با همراهي نيروي انتظامي از کشت خربزه زير پلاستيک در آينده جلوگيري شود.
در پایان این گفتگو يک کشاورز با انتقاد از استفاده روش کشت خربزه زیر پلاستیک گفت: سال زراعي قبل فردی در مجاورت مزرعه ما اقدام به چندين هکتار کشت خربزه زير پلاستيک کرد که پس از جمعآوری محصول پلاستیکها را جمع نکرد و پس از شخم زدن زمين مقداري از پلاستيک زیرخاک رفت و باقیمانده آن با وزش باد به زمين ما آمد که مشکلات عديده براي ديگر مزارع به وجود آورد.
وی افزود: اميدواريم با تلاش مسئولان اجرايي، قضايي و انتظامي در آينده دوباره شاهد کشت خربزه زير پلاستيک در منطقه نباشيم و اگر هم کشت شد که حتماً میشود کشاورزان نسبت به جمعآوری پلاستيک اقدام کند.
گزارش از مهدی حسینی- محمدرضا حقدادی